“Hoàng hôn màu tím ngắt
Tiếng sáo đưa lối về
Trong gió làn khói bạc
Yên bình mái tranh quê”
“ Không hoàn hảo không phải là để chấp nhận, biết đủ, biết hài lòng. Thiếu thốn là để soi chiếu, để vươn lên, để chạm đến những nơi sâu thẳm nhất của tâm hồn”
Trong mỗi chúng ta, hẳn đều đã được trãi qua sự khát khao đến từ thiếu thốn. Thiếu kinh tế, thiếu yêu thương, thiếu những niềm tin vững chãi. Và đôi khi, sự thiếu thốn quý giá kia lại chính là bàn đạp để mỗi người thấu hiểu rõ nhu cầu của mình mà vươn lên, lấp đầy những sự thiếu thốn ấy.
Đọc bài thơ này, tự nhiên tớ lại nhớ đến tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch Lam, cũng là một tác giả rất tuyệt vời, khắc họa rõ nét những khát khao trong sáng của hai đứa trẻ Liên và An, về một cuộc sống nơi đô thị xa hoa. 2 em ở vùng phố huyện nghèo, mỗi ngày trong ngóng đoàn tàu đến từ Hà Nội, chỉ để nhìn những cánh cửa kính bóng loáng, những điệu nhảy của người giàu, hai em mơ về những thức uống xanh đỏ.
Sự yên bình của vùng quê làm Liên ngột ngạc, Liên trông về tiếng còi rít lên của đoàn tàu. Ngóng những toa hạng sang, ngóng làn khói bừng sáng trắng của đoàn tàu, nơi đem em về “Hà Nội xa xăm, Hà Nội sáng rực vui vẻ và huyên náo.” Nhưng cũng là làn khói bạc ấy, lại mang tác giả của bài thơ trên về đến nơi liên ở, những vùng quê yên bình.
“Trong gió làn khói bạc
Yên bình mái tranh quê”
Đừng giữa phố thị ồn ã, lẽ nào tác giả lại nghe thấy tiếng sáo du dương, thứ chẳng thể nào nghe thấy ở những nhịp xe sôi động. Sự rực rỡ và huyên náo lại khiến anh mệt mỏi, tâm hồn lả lướt theo tiếng quê yên bình. Trái tim anh không tìm thấy đủ đầy ở ước mơ của Liên, dù anh sống trong nó. Trái tim anh rõ ràng cảm thấy sự thiếu thốn, một sự thiếu soi chiếu lên khát khao bình dị, về nơi anh sinh ra, về cội nguồn, cũng là nơi mang đến cho anh sự yên bình.
Cả 2 tác phẩm đều có một hình ảnh mở đầu rất hay, mà tớ cần nhấn mạnh.
Thạch Lam mở đầu Hai đứa trẻ bằng buổi chiều của hoàng hôn rực rỡ: “ Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”. Và tác giả của bài thơ lại mở đầu bằng một hoàng hôn tĩnh lặng : “Hoàng hôn màu tím ngắt”. Cả hai buổi chiều hoàn toàn đối lập nhau, người ở nơi xô bồ, trái tim chỉ nhìn thấy bầu trời rất yên, cái màu tím không có mặt trời, không có thứ gì rực rỡ, soi chiếu, chỉ thấy cái yên lặng không thể lay chuyển.
Người ở nơi “ chiều êm ả như ru”, cả bầu trời hoàng hôn lại rực như lửa, cái thứ rực rỡ, lấp lánh và xảy ra chớp nhoáng, khiến người ta vạn phần tiết nuối khi không bắt kịp khoảng khắc đẹp đẽ này. Nó động, nhiều màu sắc, có cả thời nhanh chóng mà mặt trời đỏ sắp lặng đi, sắp bỏ lại cả bầu trời lấp lánh trả về cái yên ắng tối mịt, mà cả Liên, cả An, đều gọi đây là “ khắc của ngày tàn”, mang theo nỗi buồn man mác.
Hai người, hai thế giới khác nhau, đều nhìn lên một bầu trời xa xăm, bao trọn một nửa thế giới, ấy mà không ai có thể chạm đến, chỉ có thể ngắm nhìn mà phơi bày ra sự thiếu thốn, cũng như khát khao nơi trái tim mình.
Hai tác phẩm, đâu đó lại là sự giao thoa của những khát khao trong sáng, nơi người ta nhìn rõ lòng mình, có thể là sự mệt mỏi nơi phồn hoa mà hướng đến mái tranh quê bình yên. Cũng có thể là sự thèm thuồng cảnh náo nhiệt, đủ đầy, mà muốn rời khỏi nơi nghèo nàn, tĩnh lặng đến ngột ngạc.
Những âm thanh, những làng khói, những giấc mơ của từng người, đều như khuếch đại lên cái thiếu thốn trong tâm hồn của họ, cái nhu cầu, cái mục tiêu mà họ muốn hướng tới, dù ai cũng cảm thấy quá xa xăm.
Thế, đôi khi, thiếu thốn chẳng phải là thứ nên chấp nhận, nên so sánh, nên ở lại để cảm thấy may mắn. Không thể nói rằng tác giả ở một nơi đủ đầy, nên phải biết trân trọng, không thể bảo rằng Liên và An đang tận hưởng sự yên bình là khát khao của vạn người phố thị, nên biết hài lòng.
Thế lại không đúng, bởi đôi khi, khao khát và thiếu thốn lại chính là những con đường quý giá mà người ta nên trãi qua, để hiểu rõ chính mình, để bước đi trên con đường tìm kiếm những điều mà bản thân thực sự mong muốn, để sống chân thật, chân thành.
Để từ đó mà tiến lên, phát triển bản thân, chạm đến những khát khao trong sáng ấy. Bởi mỗi người đều có mỗi cuộc đời, mỗi con đường riêng. Mà để đi trên nó, hẳn cần phải biết mình cần gì, hay nói cách khác là nhìn ra rõ ràng mình thiếu gì, như những con người ở trên hai thế giới ấy.
Đôi khi, người không có gì để mong cầu, không hẳn đã là người hạnh phúc. Người có thể biết đủ, biết hài lòng, chưa phải là người đã đi hết hay soi chiếu hết những điều nơi trái tim sâu thẳm bản thân còn đang cần đến. Chúng ta sống trên đời, vốn dĩ không phải là để tìm kiếm bản thân sao?
Chân thật với chính mình quan trọng hơn cả. Bởi lẽ đó là cách mà chúng ta nhìn thấy cuộc đời này. Nhưng Liên và An, cả hai em không thấy một buổi chiều tím, không nghe thấy tiếng sáo du dương, làn khói bạc không mang em đến mái tranh quê yên bình. Mọi giác quan, chú ý của cả hai em, đều mang đến Hà Nội, để em thỏa lòng sống trong mơ tưởng.
Như vậy, tác giả không thấy những buổi chiều rực rỡ ánh lửa hồng. Không thích những thức uống xanh đỏ, và có lẽ cũng đã ghét cay tiếng còi xe ồn ào. Để làn khói bạc lại mang anh về với những hôm đốt đồng, với cái nhịp sống chậm rãi, không phải chạy đua, không cần xô bồ của mái tranh quê, nơi tâm hồn anh được lắng đọng.
Cả hai nhân vật trên, đều đã sống chân thật với chính mình mà không bắt chước ai cả, càng thừa nhập rõ ràng, thông qua ánh mắt, thông qua góc nhìn, thông qua từng sự khát khao riêng. Và chính sự thiếu thốn ấy, sau này sẽ đưa họ đến những con đường mới để vươn lên, thỏa mãn ước mơ trong sáng.
Như trong thư pháp, hành trình học viết chữ cũng chẳng hề dễ dàng, người ta luôn phải đối diện với những thiếu sót, có thể là tỉ mỉ, có thể là chỉnh chu, có thể là chăm chỉ. Mỗi lần như thế, người viết sẽ luôn tìm ra được khát khao của hiện tại là gì, để tiến bước trên con đường nỗ lực hoàn chỉnh bản thân.
Nhờ vậy, sự thiếu thốn trong kiên trì, tỉ mỉ, hóa ra lại chính là bàn đạp để người viết hướng đến cái hoàn thiện đẹp đẽ nhất của một nét chữ, cũng là một nét người.
Thiếu thốn và khát khao trong sáng luôn là nguồn động lực mạnh mẽ để con người dũng cảm soi chiếu chính mình, đồng thời cất bước trên những đoạn hành trình hoàn thiện cá nhân. Đủ đầy luôn tốt, và để đến được nó, luôn cần thiếu thốn lướt qua.
Những nét chữ đẹp đẽ, há phải chăng đều được hình thành từ những nét chữ mang đầy khiếm khuyết sao? Thiếu thốn chính là nền tảng nuôi dưỡng mọi khát khao, mong ước tìm kiếm cái đẹp, cái đủ. Cũng như Liên và An trong 'Hai đứa trẻ' của Thạch Lam, với bầu trời đỏ như than hồng, với những thức uống xa hoa và tiếng rít còi của đoàn tàu Hà Nội. Hay như tác giả bài thơ, với bầu trời tím ngắt, tiếng sáo du dương êm ả, khói đốt đồng và mái tranh quê.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét