Nghệ thuật họa chữ việt

Giới thiệu cuốn Sách “Nghệ thuật Họa chữ Việt”

Trong những phiên chợ Tết Nguyên đán hoặc các mùa lễ hội ở Sài Gòn – Tp Hồ Chí Minh cách nay gần một thế kỷ, ngoài những bức thư pháp Hán tự của những người Hoa ở Chợ Lớn, của những ông đồ hoặc của những nghệ nhân, còn xuất hiện loại viết chữ Quốc ngữ mà dân gian ta ca ngọi là loại chữ “Rồng bay phượng múa”, hiện nay đã mai một và gần như thất truyền.

Trong số những nghệ nhân đó, có nghệ nhân Nguyễn Lợi (sinh năm 1915) thuộc CLB Thư pháp Quận 8, là một trong số ít còn sót lại của nét văn hóa viết chữ “Rồng bay phượng múa” mà nay có người gọi tạm là loại “Thư họa Việt Nam”

Với loại bút gõ đặc thù hoàn toàn của người Việt, tạo ra được bản chữ to nhưng đồng thời cũng tạo ra những đường chỉ mỏng manh, mềm mại như tơ lụa mà bàn tay nghệ nhân Nguyễn Lợi lả lướt biến những con chữ hòa điệu cùng các hình họa với những vị tiên, phong cảnh và muôn thú điểm xuyết, tạo thành tác phẩm vừa tranh, vừa chữ, bố cục cân đối, hài hòa, mạch lạc với những nét đậm, nét thanh mà các loại bút lông, bút sắt không cách nào thể hiện được.

Có thể nói, đây là loại hình văn hóa viết chữ hoàn toàn của người Việt Nam ở Sài Gòn trong “thú chơi chữ” vào đàu thế kỷ XX. Nhưng do hoàn cảnh đất nước bị chiến tranh, cộng với đời sống kinh tế khó khăn nên việc chơi chữ này có phần bị mai một.

Với tất cả sự trân trọng và ái mộ của CLB Thư pháp Quận 8 cùng với bầu nhiệt huyết và sự minh mẫn lạ kỳ của cụ Nguyễn Lợi nên chúng tôi cùng nhau quyết tâm tôn tạo, phục hồi lại nét văn hóa chơi chữ một thời của người Sài Gòn xưa qua tập sách nhỏ mang tên “Nghệ thuật họa thư Việt” nhằm góp phần làm phong phú thêm cho vườn hoa thư pháp tiếng Việt, cũng là góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc.

Do không có tài liệu biên soạn nên chúng tôi tạm thời đặt tên các thuật ngữ nhằm mục đích mô tả và phổ biến cách viết chữ loại này, vì thế trong quá trình biên soạn không thể tránh khỏi những điều sơ suất cùng sự non nớt của mình, mong các bậc cao minh niệm tình bỏ qua.